Bipolar Bozukluk Nedir?
İki uçlu bozukluk (bipolar bozukluk, eski adıyla manik-depresif hastalık) iki ayrı hastalık dönemleriyle ortaya çıkan ruhsal bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmaktadır. Birbirlerine zıt gibi görünen bu iki hastalık dönemi yatışma ve alevlenmelerle seyreder. Hastalık dönemleri dışında ise hasta hemen hemen tamamen normale döner. Bazı hastalarda ise günlük yaşamı kısmen etkileyen kalıntılar görülebilmektedir.
Bipolar Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?
Bipolar Bozukluk Belirtisi kabaca Mani ve Depresyon dönemlerinden ibarettir.
Mani döneminin en belirgin özelliği duygu durumunun ya yükselmesi ve yayılması ya da kolay uyarılabilir olmasıdır. Duygu durumunun yükselmesi, abartılı iyimserlik ve neşelenme ile tanımlanır. Duygu durumunun yükselmesi maninin temel belirtisi olmakla birlikte, özellikle kişinin engellendiği durumlarda aşırı uyarılma ve ani kızmalar ön plana geçebilir. Bu iyi hissetme hali insanlarla ve çevredeki olaylarla, seçim yapmaksızın ve sonu gelmez bir biçimde iletişim kurma yönünde yaşanan bir dürtüyü tanımlar.
Belirtiler genellikle kişinin iş yaşamında ve olağan sosyal ilişkilerinde ciddi sorunlar yaratabilecek niteliktedir. Kendisine ve başkalarına zararlı olabileceği bazı durumların ortaya çıkması hastane tedavisini gerektirebilmektedir.
Mani döneminde kişi bilgi sahibi olmadığı konularda otoriteymişçesine konuşmalar yapabilir ya da önerilerde bulunabilir, yeteneği olmadığı halde roman yazmaya, resim yapmaya ya da müzik bestelemeye kalkışabilir, hiçbir pratik değeri, özelliği olmayan bir icatta bulunabilir ve bunun ciddiye alınmasını talep edebilir.
Aşırı cinsel istek, aşırı para harcama, düşünmeden yapılan pek çok davranış mani döneminde gözlenir.
Depresyon döneminde ise çökkün duygu-durum, yaşamdan keyif almama, sosyal ortamlarda bulunmaktan kaçma, madde kullanımına yönelik eğilimler görülebilir. Hatta birey Mani döneminde yaptıklarından o denli rahatsızdır ki bunlar da mevcut depresyon sürecini çok daha fazla ağırlaştırır.
Bipolar Bozukluk Nasıl Tedavi Edilir?
Bipolar tedavisi için ilaç önem taşımaktadır. Hastalığın ilk on yılında ortalama bir insanda görülen hastalık dönemi sayısı dörttür. İlk on yılın ardından, hastalık dönemleri arasında ortalama süre yaklaşık 1–2 yıldır. Bozukluk tedavi edilmezse, ortalama bir mani dönemi birkaç ay sürebilir. Tedavi edilmeyen depresyon döneminin süresi ise en az 6 aydır. Hastalık dönemleri arasında birçok kişi normal haline döner. Kimileri ise çökkün veya durgun bir duygudurum içerisindedir. Birtakım kişide mani ve depresyon arasında hiç ara olmazken, kimilerinde kısa süreli aralar görülebilir. Ama en çok görülen durum hastalığın ilk yıllarında hastalık dönemleri arasında süre uzun iken, ilerleyen yıllarda bu süre giderek kısalma eğilimi gösterir. Bipolar bozukluğu tedavisi ne kadar sürer sorusuna verilebilecek en sağlıklı yanıt bu durumun hasta tarafından kabullenilmesi, ilaç ve psikoterapi desteği ile manik ve depresif dönemlerin şiddetinin azaltılabileceği yönündedir. Bipolar bozuklukta ilaç kullanımı mutlaka hekim kontrolü altında ve düzenli olmalıdır. Psikoterapi ile de desteklenen hastalar diğer bireylerden pek te farkı olmayan bir biçimde hayatlarına devam edebilirler.